Mãn kinh là tình trạng vô kinh từ 12 tháng trở lên ở những phụ nữ đang có kinh bình thường. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường của phụ nữ xảy ra khi nồng độ estrogen giảm. Mãn kinh thường xảy ra ở tuổi từ 48-52.
Dấu hiệu dễ nhận thấy trước khi mãn kinh thật sự, kinh nguyệt thường thay đổi như kinh ít và thưa nhưng cũng có khi kinh nhiều, kinh mau. Tùy từng cơ thể, mỗi phụ nữ khi mãn kinh có thể thấy các triệu chứng rầm rộ hay thoáng qua của mãn kinh như cơn bốc nóng mặt có thể kèm hoặc không kèm triệu chứng vã mồ hôi; thay đổi tâm sinh lý dẫn đến hồi hộp, mệt mỏi, khó chịu, hay lo lắng, cáu gắt, trầm cảm, có chị em mất ngủ, ... Ở thời kỳ này, người phụ nữ dễ gặp các bệnh như loãng xương, tim mạch, Alzheimer, hay một số bệnh ung thư như ung thư niêm mạc tử cung, ung thư vú, ung thư cổ tử cung vv…
Để hạn chế những triệu chứng và bệnh trên, chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người phụ nữ trong thời kỳ này rất là rất cần thiết. Sau đây là 6 lời khuyên về chế độ ăn giúp bạn cải thiện chất lượng cuộc sống trong thời kỳ mãn kinh.
1. Ăn cá
Cá là loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như khoáng chất, vitamin, protein, DHA... rất tốt cho sức khỏe của mọi người. Đặc biệt, trong cá có chứa rất ít chất béo không có lợi, đồng thời lại có nhiều axít béo omega -3- một chất cần thiết để ngăn chặn các bệnh tim mạch. Nguy cơ mắc bệnh tim mạch có thể tăng sau khi mãn kinh, do đó, bạn nên ăn ít nhất 2 bữa cá mỗi tuần (khoảng 340g cá/tuần). Bạn có thể ăn các loại cá khác nhau, cá nói chung đều cung cấp các dưỡng chất tốt như trên, một số loại cá nhỏ ăn được cả xương sẽ cung cấp thêm canxi cho bạn trong thời kỳ này, nếu có điều kiện có thể sử dụng một số loại cá chứa nhiều các chất béo lành mạnh, tốt hơn như cá hồi, cá ngừ…
2. Giảm chất béo, giảm béo
Bạn nên kiểm soát cân nặng nếu bạn đang thừa cân, bạn có thể giảm thiểu các triệu chứng mãn kinh và giảm nguy cơ bị giảm hormon dài ngày bằng cách giảm cân. Giảm béo không chỉ làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và ung thư vú (cả hai bệnh này đều tăng sau khi mãn kinh), nghiên cứu mới thấy rằng giảm cân còn giúp phụ nữ béo phì hoặc thừa cân giảm bốc hỏa. Ngoài giảm cân bằng tập luyện, chế độ ăn giảm chất béo, đặc biệt là các chất béo có nguồn gốc động vật là cần thiết ở lứa tuổi này. Nên chế biến và sử dụng các thực phẩm luộc, hấp, hạn chế các món ăn chứa nhiều dầu mỡ như chiên, rán, xào.
3. Bổ sung canxi
Nhu cầu canxi của bạn tăng lên sau tuổi 50, từ 1000 mg/ngày lên 1200mg-1500mg/ngày. Khi estrogen giảm, xương của bạn cũng không hấp thu được canxi, tình trạng loãng xương sẽ rất dễ gặp.
Sử dụng các thực phẩm giàu canxi sẽ hỗ trợ giảm tình trạng loãng xương của bạn. canxi phần lớn đến từ các sản phẩm sữa. Ngoài ra, canxi còn có nhiều trong cá mòi, cá hồi, rau lá xanh đậm và đậu phụ. Nguồn canxi tốt từ sữa chua, nên dùng từ 2 đến 3 hũ sữa chua trong ngày. Cũng có thể thay thế sữa bò bằng sữa đậu nành giàu canxi. Nếu bạn ăn các chế phẩm từ sữa, hãy chọn các sản phẩm có hàm lượng chất béo thấp.
4. Giảm chướng bụng
Nhiều chuyên gia cho rằng khi mãn kinh hay bị đầy hơi. Mặc dù vẫn chưa biết rõ nguyên nhân, nhưng biến động hormon trong quá trình tiền mãn kinh có thể đóng một vai trò.
Nên giảm muối và carbohydrat chế biến sẵn trong chế độ ăn của bạn, vì chúng có thể gây giữ nước, góp phần làm chướng bụng. Mặt khác cần bổ sung các loại ngũ cốc giàu chất xơ tốt cho tim, cũng như trái cây và rau củ. Chế độ ăn giảm tinh bột, sử dụng các loại thực phẩm dễ tiêu hóa cũng giúp làm giảm tình trạng này. Ngoài chế độ ăn, bạn nên tập thể dục nhẹ nhàng, đều đặn, kết hợp massage bụng hàng ngày.
5. Sử dụng đồ uống tốt cho sức khỏe
Rượu vang đỏ được nhắc đến nhiều về những tác động của nó đối với sức khỏe tim, nhưng với phụ nữ mãn kinh, hạn chế uống rượu có thể mang lại nhiều lợi ích hơn. Một số loại nước không có lợi cũng nên hạn chế, không sử dụng đó là nước ngọt có gas. Thời điểm này, các bạn nên sử dụng các loại nước hoa quả, không đường, hoặc tự làm các loại nước detox từ hoa quả ít ngọt.
6. Nói có với đậu nành
Thật ra không phải chỉ phụ nữ mà bất kỳ đối tượng nào cũng được khuyên nên uống nhiều sữa đậu nành. Sữa đậu nành là một thứ thần dược từ thiên nhiên, được công nhận rất tốt cho sức khỏe, giúp ngăn ngừa, phòng tránh hàng loạt bệnh nguy hiểm cho con người như bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, béo phì, xơ vữa động mạch, loãng xương...
Với đối tượng phụ nữ, sở dĩ các bác sĩ luôn khuyên họ uống nhiều sữa đậu nành hơn vì bên cạnh những công dụng chung, sữa đậu nành còn có những công dụng riêng, đặc biệt tốt cho phụ nữ trong suốt quá trình từ lúc còn trẻ đến lúc mãn kinh vì đậu nành chứa estrogen thực vật, sẽ bổ sung lại nội tiết bị sụt giảm khi mãn kinh.
Uống sữa đậu nành hai lần mỗi ngày (tương đương 400-600 ml) có thể giúp cơ thể phòng tránh được một số bệnh tật, cân bằng chế độ dinh dưỡng, đồng thời đem lại cho cơ thể một nguồn sinh lực mới.
Nguyễn Thị Huệ ( Nguồn Sở y tế Hà Nội.org.vn)